Page 9 - XXIII_Studencka_Sesja_Plakatowa
P. 9

Holografia














                                                                                                                                                                                                                        Abstrakt








                                                                                                                                                                                                                        Wykonany eksperyment polegał na pomiarze parametrów lasera, następnie za jego                                                             Względne amplitudy modów wyniosły 0.476(25), 1, 0.832(35), gdzie pierwsza

                                                                                                                                                                                                                        pomocą zarejestrowano trójwymiarowe obrazy hologramów metodą                                                                              amplituda dotyczy modu o najniższej częstotliwości, a ostatnia  o najwyższej

                                                                                                                                                                                                                        Leitha-Upatnieksa na kliszy oraz w formacie cyfrowym. Użyty laser He-Ne o długości                                                        częstotliwości. Ponadto, wyznaczono długość wnęki rezonansowej lasera He-Ne jako

                                                                                                                                                                  Wydział Fizyki,                                       fali    = 633 nm okazał się pracować w trzech modach podłużnych o szerokości                                                              d = 37.60(25) cm oraz jego drogę spójności jako l                        coh  = 30 cm. Następnie utrwalono
                                                                                                                                                                                                                        spektralnej    = 8.8(16) MHz, oddalonych od siebie o        = 398.9(27) MHz, podczas                                                      interferogram małej łódki w kliszy i, po odpowiedniej obróbce chemicznej, oglądano

                                                                                                                                                                                                                                                                                                               8
                                                                                                                                                                  Astronomii                                            gdy częstotliwość środkowego modu wynosiła      = 4.74 10  MHz.                                                                           obrazy możliwe do odzyskania z takiego hologramu. Na koniec zastąpiono kliszę
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  kamerą CCD i komputerowo odtworzono trójwymiarowe obrazy dwóch przedmiotów:
                                                                                                                                                                  i Informatyki                                                                                                                                                                                   ludzika LEGO i monety 5 złotych.
                                                                                                                                                                                                                        Badanie parametrów lasera

                                                                                                                                                                  Stosowanej





                                                                                                                                                                                                                         Przed rejestracją hologramów należy poznać własności używanego źródła
                                                                                                                                                                  II Pracownia                                           promieniowania laserowego. Można zacząć od zbadania drogi spójności

                                                                                                                                                                                                                         emitowanego promieniowania. W tym celu wprowadzamy pojęcie widzialności
                                                                                                                                                                  Fizyczna                                               prążków dla lasera o N modach podłużnych,
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Zależność widzialności

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               prążków V od różnicy

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               dróg optycznych

                                                                                                                                                                  XXIII                                                                                                                                      N oznacza tutaj liczbę                                                                                                                            między wiązkami.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Do punktów
                                                                                                                                                                                                                                                                                                             modów, c prędkość                                                                                                                                 pomiarowych
                                                                                                                                                                  Studencka                                                                                                                                  światła,     względne                                                                                                                             dopasowano zależność
                                                                                                                                                                                                                                                                                                             amplitudy modów. Warto
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               teoretyczną dla lasera
                                                                                                                                                                  Sesja                                                                                                                                      przyjrzeć się bliżej tej                                                                                                                          pracującego w trzech
                                                                                                                                                                                                                                                                                                             zależności dla małych N

                                                                                                                                                                                                                                                                                                             oraz dla     = 1. W tym                                                                                                                           modach. Orzymano
                                                                                                                                                                  Plakatowa                                                                                                                                  wypadku sprowadzono                                                                                                                               l coh  = 30 cm oraz



                                                                                                                                                                                                                                                                                                             widzialność prążków                                                                                                                               d = 37.60(25) cm.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                             do zależności wyłącznie
                                                                                                                                                                  31.05-04.06.2021                                                                                                                           od    , d oraz      .


                                                                                                                                                                                                                                                                                                             Przyjęto, że    = 8.8 MHz
                                                                                                                                                                  plakat nr                                                                                                                                  oraz d = 37.6 cm.
                                                                                    Konrad




                                                                                    Pawlik                                                                        7                                                                       laser He-Ne                                                                                                                                                                                                          Z pomocą





                                                                                                                                                                                                                                   Widzialność prążków badamy                                        zwierciadło                                                                                                                                               wyznaczonych
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               parametrów można
                                                                                                                                                                                                                                   w układzie interferometru Michelsona.                                                                                                                                                                                       odtworzyć widmo

                                                                                                                                                                  autor:                                                                                                                                   płytka                                                                                                                                              lasera. Dla
                                                                                                                                                                                                                                                                                                       światłodzieląca
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               pojedynczego modu
                                                                                                                                                                    Konrad Pawlik                                                                                                                                                                                                                                                                              gęstość spektralną

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  fotodioda                                                                                                                    przyjęto jako
                                                                                                                                                                                                                                                                                                          Wiązki rozsunięte dla
                                                                                                                                                                  opiekun:                                                                                                                                  lepszej czytelności
                         Nazywam się Konrad Pawlik, jestem studentem trzecie-                                                                                       dr hab.


                         go roku fizyki teoretycznej na Studiach Matematyczno-                                                                                    Krzysztof Dzierżęga                                               zwierciadło na                      zwierciadło na
                                                                                                                                                                                                                                        stoliku
                                                                                                                                                                                                                                                                           stoliku
                                                                                                                                                                                                                                                                        przesuwnym
                                                                                                                                                                                                                                     przesuwnym
                                                                                                                                                                                                                                     (różnica dróg                    (brak różnicy dróg                        zwierciadło na                                                                 Widmo lasera,     = 4.74 10  MHz.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 8
                         -Przyrodniczych.  Fizyką interesuję się w zasadzie odkąd                                                                                                                                                  optycznych      )                     optycznych)                           elemencie piezo

                         pamiętam. Kiedy byłem mały lubiłem patrzeć w gwiaz-


                         dy, czytać o kosmosie i marzyłem o pracy w NASA. Mi-                                                                               Holografia klasyczna                                                                                                                                                     Holografia cyfrowa


                         łość  do  pozostałej  części  fizyki  zaszczepiła  we  mnie

                                                                                                                                                             Holografia to technika rejestracji obrazów, w której                                                                                                                    Kamera CCD rejestruje rozkład natężenia                                  wiązka referencyjna                                            U (x ,y )
                         nauczycielka w gimnazjum, moim ulubionym działem fi-                                                                                zbierana jest trójwymiarowa informacja o przedmiocie.                                                                                                                  intreferujących wiązek przedmiotowej                                                                                                      R  2  2

                                                                                                                                                             Potrzeba do tego zarejestrować nie tylko amplitudę fali,                                                                                                               i referencyjnej,
                         zyki była wtedy mechanika klasyczna. W liceum z kolei                                                                               jak w klasycznej fotografii, ale również jej fazę.


                         bardzo mocno mnie ciekawił elektromagnetyzm.                                                                                        W tym celu wprowadza się, oprócz wiązki
                                                                                                                                                             przedmiotowej, również wiązkę referencyjną.                                                                                                                            Interesuje nas rozkład pola odtwarzanego
                               Od  zawsze  lubiłem  rywalizację  i  brałem  udział  we                                                                       Tym co zapisujemy jest interferogram tych dwóch                                                                                                                        cyfrowo przedmiotu rzeczywistego P(x ,y ).                                                                                                          matryca kamery  Schemat wyjaśniający oznaczenia.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               1
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            1
                                                                                                                                                             wiązek. W klasycznej holografii zapisu dokonuje                                                                                                                         Dla odpowiednio dużego L przybliża się pole P
                         wszelakich konkursach fizycznych. Miałem na tyle dużo                                                                               się na elemencie światłoczułym, kliszy fotograficznej                                                                                                                   za pomocą odwrotnej transformaty Fouriera,

                                                                                                                                                             o podwyższonej zdolności rozdzielczej.                                                                                                                                                                                                                przedmiot
                         szczęścia, że udało mi się w klasie maturalnej zająć 2.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            U (x ,y )
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 2
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    2
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              P
                         miejsce w Olimpiadzie Fizycznej oraz zdobyć wyróżnie-                                                                                                                                                                                                                                                      Układ do rejestracji rozkładu natężenia pola h
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    ma jedną różnicę w stosunku do układu                                      P(x ,y )                               L                             h(x ,y )
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   1
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      1
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           2
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        2
                         nie na Międzynarodowej Olimpiadzie Fizycznej. Do dziś                                                                                                                                                                                                                                                      w holografii klasycznej. Zdolność rozdzielcza
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    kamery jest mniejsza niż kliszy, dlatego
                         śnią mi się koszmary o zadaniu z froterką... Na studiach                                                                                                                                                                                                                                                   kąt pomiędzy wiązkami musi być bliski 0 .
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                o
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   zwierciadło
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Jest to osiągane przez dodanie przed kamerą                                     laser He-Ne
                         pociąg do konkursów pozostał i udało się mi wraz z ko-                                                                                                                                                                                                                                                     płytki światłodzielącej w kształcie klina.                                                                                          soczewka

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Układ do rejestracji                                  rozpraszająca
                         legami Szymonem Gamratem i Mateuszem Stępniakiem                                                                                                                                                                                                                                                              Obrazy z pojedynczego hologramu zawierają                                hologramu cyfrowego.             światłodzieląca
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    płytka
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    skazy (tzw. spekle) i są nieostre.
                         zdobyć  srebrny  medal  w  konkursie  University  Physics
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Matematyczna obróbka hologramu pozwala                                                                               przedmiot

                         Competition, w którym mieliśmy za zadanie zasymulo-                                                                                                                                                                                                                                                        skorygować różnicę dróg optycznych,                                                       zwierciadło
                                                                                                                                                             Klisza z zapisanym                                             Wynalazca holografii Dennis Gabor. Dokonał swojego odkrycia                                              przez co zwiększa się jego ostrość.                                                                                             światłodzieląca
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       płytka
                         wać lot rakiety o silniku jonowym z Ziemi na Saturna.                                                                               interferogramem. Jest                                                w 1948 roku próbując udoskonalić mikroskop elektronowy.                                              Uśrednienie kilku hologramów uzyskanych                                                           rozpraszająca
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           soczewka

                                                                                                                                                             on widoczny gołym okiem                                            Po wynalezieniu lasera holografia przeżyła olbrzymi rozkwit.                                         dla nieznacznie różnych kierunków wiązki                                                      wiązka przedmiotowa                                       kamera
                               Obecnie  zajmuję  się  analizą  potencjałów  dysków                                                                           jako prążki na kliszy.                                          Za zasługi dla rozwoju tej dziedziny Gabor został uhonorowany                                          oświetlającej przedmiot pozwala usunąć                                       Legenda:         wiązka referencyjna                                        CCD

                                                                                                                                                                                                                                                                               Nagrodą Nobla w 1971 roku.                                                                                                                                                                      zwierciadło
                         akrecyjnych oraz analizą statystyczną układu ortopozy-                                                                                                                                                                                                                                                     skazy z obrazu holograficznego i dodatkowo

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    zwiększyć jego ostrość.
                         tonium. Interesuję się fundamentami matematyki, m. in.                                                                                    laser He-Ne

                                                                                                                                                                                                                                                            soczewka
                                                                                                                                                                                                                                                          rozpraszająca             zwierciadło
                         teorią mnogości i topologią, ponadto ciekawi mnie za-                                                                                                                                                      płytka
                                                                                                                                                                                   wiązka przedmiotowa                          światłodzieląca
                         stosowanie teorii grup w fizyce cząstek oraz teoria pola.                                                                             Legenda:            wiązka referencyjna


                               W  wolnym  czasie  lubię  czytać  fantasy,  mangi  oraz                                                                       Układ do rejestracji hologramu                                                  przedmiot



                         fantastykę naukową, ostatnio pokochałem Lema i czy-                                                                                 medodą Leitha-Upatnieksa.



                         tam go kiedy tylko mogę. Poza tym lubię strategiczne
                                                                                                                                                                                               zwierciadło
                                                                                                                                                                                                                          soczewka                                                   klisza                                              Niepoprawna korekta                      Poprawna korekta                     Niepoprawna korekta                       Poprawna korekta
                         gry planszowe i papierowe gry RPG.                                                                                                                                                             rozpraszająca                                                                                                   różnicy dróg optycznych.              różnicy dróg optycznych,                różnicy dróg optycznych.                różnicy dróg optycznych,

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            Brak uśredniania.                    wraz z uśrednianiem.                     Brak uśredniania.                     wraz z uśrednianiem.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Ludzik LEGO.                          Ludzik LEGO.                         Moneta 5 złotych.                       Moneta 5 złotych.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Bibliografia









                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    [1] P. Hlubina,  Opto-Electr. Rev. 4, 117 (1996)

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    [2] B. Hariharan, Basics of Holography, Cambridge University Press (2001)

                                                                                                                                                                              rejestrowany przedmiot                       obraz pozorny w hologramie                    obraz rzeczywisty w hologramie                             [3] Instrukcje do ćwiczeń Z28 oraz Z28B; http://www.2pf.if.uj.edu.pl/
                                                                                                                                                                                                                                    klasycznym                                      klasycznym
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14